Niniejsza praca został podzielna na poszczególne części dotyczące różnych obszarów, z perspektywy których rozpatrywany jest problem endometriozy. Starano się wykazać, że choroba ta dotyczy wielu sfer, zarówno medycznej, fizycznej, psychicznej jak i społecznej. Charakter tej pracy pozwolił jedynie na przedstawienie tego problemu w zarysie.
Celem pracy jest ukazanie aktualnej sytuacji życiowej, społecznej i zdrowotnej kobiet chorych na endometriozę oraz plan wprowadzenia konkretnych zmian mających w efekcie przynieść pozytywne skutki w funkcjonowaniu modelu wsparcia osobom dotkniętym tą chorobą.
Wprowadzone zmiany będą dotyczyć 3,4 aspektów dotyczących tej grupy społecznej. Są to między innymi:
- Świadomości wśród pacjentek
- Świadomości społecznej,
- Oraz edukacja personelu medycznego i zmiana postaw względem tej grupy społecznej.
Świadomości wśród pacjentek
Wsparcie to będzie dotyczyło głównie umożliwienia zdobywania przez kobiety coraz pełniejszych informacji o endometriozie, jej genezie, przebiegu, skutkach i metodach leczenia. Ważne, żeby dowiedziały się gdzie mogą szukać profesjonalnej i skutecznej pomocy. Kampanie informacyjne będą także z założenia dotyczyły środowiska lekarskiego, któremu powinno stworzyć się warunki dające możliwość pogłębiania edukacji i poszerzania wiedzy specjalistycznej w tym zakresie.
Ważnym punktem stanie się następnie określenie przewidywanych wyników zaplanowanych działań oraz oczekiwań związanych z poprawą sytuacji pacjentów i społecznego podejścia do endometriozy poprzez podnoszenie świadomości i pogłębianie wiedzy specjalistycznej. Należałoby również poddać refleksji kwestię tego, co może stać się miarą sukcesu wytyczonych działań a co może stać się przyczyną porażki i skutecznie utrudnić nam wprowadzenie zmian i osiągnięcie założonego celu. Odpowiedzi na wyżej wymienione pytania pozwolą na sformułowanie odpowiednich wniosków, które przyczynią się do określenia charakteru i pełniejszego kontekstu tej choroby, chorych na nią osób, ich sytuacji i sposobów ich wspierania zarówno na płaszczyźnie społecznej jak i psychicznej.
2. OPIS SPOŁECZNOŚCI PRZED ZMIANĄ
Endometrioza – ważny problem społeczny i kliniczny.
Na podstawie wielu badań epidemiologicznych szacuje się, że dotyczy ona około 5-10% kobiet w wieku rozrodczym[1] . W ostatnim okresie odnotowano wzrost częstości występowania tej choroby, co wiąże się z coraz większym rozpowszechnieniem się metod diagnostycznych – m. in. laparoskopii (laparoskopia ginekologiczna[2]).
Endometrioza jest poważnym problemem klinicznym dotyczącym dużej grupy kobiet w wieku rozrodczym. Około 50% kobiet z rozpoznaną endometriozą cierpi na niepłodność, co decyduje o społecznym aspekcie tej choroby. Endometrioza może również wywoływać patologiczne zmiany kobiecego narządu płciowego oraz silne dolegliwości bólowe wymagające interwencji ginekologicznej. Często również osoby chore muszą stosować silne leki przeciwbólowe. Rzeczywista częstość występowania endometriozy nie jest znana, ponieważ nie we wszystkich przypadkach zostaje ona poprawnie rozpoznana.
Grupa społeczna chorych na endometriozę
Endometrioza
Endometrioza jest stanem, w którym komórki podobne do tych, które wyścielają ściankę macicy (endometrium i gruczoły, które powinny znajdować się tylko w macicy) są znajdowane w innych częściach ciała.
Zmiany endometriozy mogą być znajdowane wszędzie w jamie miednicowej: na jajnikach, na jajowodach, w zatoce Douglasa oraz w miejscach przegrody odbytniczo pochwowej. Znane są przypadki lokalizacji endometriozy, również w innych części ciała takich jak okolice jelit czy nawet płuca. Choć te ostatnie występują znaczenie rzadziej.
Na dodatek ogniska endometriozy mogą być również znalezione w miejscach blizn po cesarskim cięciu, w miejscach, w których znajdują się blizny po wykonanej wcześnie laparoskopii bądź laparotomii, na pęcherzu, jelitach, wnętrznościach, okrężnicy, wyrostku robaczkowym i odbytnicy.
W rzadkich przypadkach Endometrioza może zostać również wykryta wewnątrz pochwy, wewnątrz pęcherza moczowego, na skórze, a nawet w kręgosłupie i mózgu.
Najczęściej występującymi objawami endometriozy jest ból zlokalizowany w okolicach miednicy. Ból często połączony jest z cyklem menstruacyjnym, ale kobiety z Endometrioza mogą również odczuwać ból, który nie jest połączony z ich cyklem. Dla wielu kobiet ból jest tak silny i wycieńczający, że prowadzi do dezorganizacji wielu sfer ich życia.
Endometrioza może również powodować blizny na tkance oraz zrosty tym samym poprzez rozwój tego stanu powodować dezorganizację oraz zaburzenia w budowie anatomicznej narządów wewnętrznych. W stanach bardziej zaawansowanych, choroba może również prowadzić do łączenia się różnych organów wewnętrznych, tworzyć nowe zrosty, które z czasem mogą spowodować sytuację, w której może dojść do zablokowanie pracy jelit. W takich przypadkach konieczna jest operacja.[3]
Przyczyny
Są właściwie nieznane. Istnieje jednak kilka teorii, z których najczęściej wymieniane są cztery:
- implantacja (przypuszcza się, że przyczyną jest wszczepienie i zagnieżdżenie się komórek endometrium – do ich rozsiania poza macicą może także dojść np. podczas ginekologicznego zabiegu operacyjnego),
- metaplastyczna (następują nieprawidłowe zmiany czynności i struktury komórek, które są odmienne od macierzystych),
- przerzuty limfogenne (następujące drogą naczyń chłonnych – limfatycznych).
- nieprawidłowe funkcjonowanie układu inmmunologiczneo.
Objawy
Objawem endometriozy są bóle w okolicy podbrzusza pojawiające się w okresie przedmiesiączkowym i podczas miesiączki. Mają one miejsce na kilka dni (nawet do tygodnia) przed spodziewaną menstruacją i nasilają się aż do ustąpienia krwawienia.
Niepłodność
Skutkiem endometriozy jajowodów i jajników jest często niepłodność (schorzenie to występuje u 50 – 70% niepłodnych kobiet).
Dlaczego jest tak ważnym problemem społecznym ?
- Endometrioza występuje u 5 – 7% kobiet. W 75% przypadków dotyczy kobiet młodych, w wieku 20 – 40 lat. Zdarza się dwukrotnie częściej u kobiet białych niż czarnych; częściej u tych, które późno wyszły za mąż i nie rodziły.
- Dane statystyczne wskazują, że endometrioza rzadko jest rozpoznawana i występuje znacznie częściej, niż się przypuszcza.
- Różne postacie kliniczne endometriozy mogą dawać zróżnicowane objawy.
- Schorzenie to występuje u 50 – 70 % kobiet niepłodnych czyli w ponad połowie przypadków niepłodności u kobiet powodem jest endometrioza.
- Wczesne zapobieganie i odpowiednia diagnostyka mogłyby wpływać korzystnie na rozwój choroby.
- Wczesna wykrywalność przyczyni się do wzrostu płodności kobiet.
- Większa świadomość społeczna przyczyni się do nakładów finansowych ze sfery budżetowej na leczenie tego zaburzenia i być może w przyszłości zostanie uwzględniona przez NFZ.
- Informacje na temat sposobów postępowania przy tym zaburzeniu może w znacznym stopniu ograniczyć rozwój tego zjawiska lub stworzyć możliwość prewencji.
- Refundowane i bezpłatne badania ginekologiczne, mogą korzystnie wpłynąć na zahamowanie rozwoju choroby oraz wpłynąć korzystnie na możliwości prokreacyjne wielu tysięcy kobiet w Polsce.
Prof. Palatyński – kierownik II Kliniki Ginekologii IGiP AM w Łodzi zapytany, czy tylko kobiety w wieku rozrodczym są zagrożone endometriozą? – odpowiada: Niestety, choroba może pojawić się już w okresie pokwitania, a więc u dorastających dziewcząt. Sygnałem, że się zaczyna, są bolesne miesiączki, bóle podbrzusza i ogólne złe samopoczucie. Bóle w okolicy miednicy małej i podbrzusza najczęściej sugerują lekarzowi występowanie stanu zapalnego. Jeśli jednak po leczeniu antybiotykami czy innymi środkami przeciwzapalnymi ból nie mija lub uparcie powraca po kilku tygodniach, zawsze trzeba brać pod uwagę endometriozę[4].
Ogromny problem stanowi także trafne postawienie diagnozy. Pacjentki bardzo często skarżą się, że odbywały szereg wizyt u różnych specjalistów i żaden nie potrafił ocenić z jaką jednostką chorobową ma do czynienia. Trwało to czasami latami a cierpienie związane z nieustępującymi bólami oraz rosnąca frustracja stawały się u kobiet nie do opanowania i powodowały często całkowity rozkład funkcjonowania tych kobiet na poziomie rodzinnym i zawodowym. Jak rozpoznać zatem tę chorobę? – pytamy prof. Palatyńskiego: Endometrioza jest przez ogół lekarzy uważana za chorobę rzadko występującą, ponieważ podczas ustalania rozpoznania różnicowego nie zawsze bierze się ją pod uwagę, jak również dlatego, że objawy podmiotowe lub przedmiotowe mogą być nikłe, zwłaszcza w początkowym okresie jej rozwoju. Istnieją też znaczne rozbieżności między dolegliwościami podmiotowymi a rozległością zmian anatomicznych przez nią spowodowanych. Częstokroć minimalnym zmianom anatomicznym towarzyszą bardzo silne bóle w podbrzuszu. Endometriozy należy najczęściej szukać wśród innych jednostek chorobowych w ginekologii. (…) Diagnostyka kliniczna endometriozy wewnątrz jamy otrzewnej z pobraniem wycinków do badań mikroskopowych jest możliwa do przeprowadzenia w czasie wykonywania laparoskopii lub podczas laparotomii. W zasadzie podstawą rozpoznania endometriozy u kobiet w wieku rozrodczym jest laparoskopia. Ale w ostatnim czasie obserwujemy ogromny postęp w diagnozowaniu tej choroby metodami nieinwazyjnymi.[5]
Informacje na temat badań związanych z endometrioza – sytuacja kobiet chorych na endometriozę w Polsce.
Obecnie na Uniwersytecie Wrocławskim w Zakładzie Psychologii Klinicznej i Zdrowia dr Bianka Lewandowska oraz mgr Paweł Sadłowski (założyciel portalu http://endoendo.pl) prowadzą badania na temat: „Sytuacji kobiet z endometriozą w Polsce” oraz „Przystosowania do choroby przewlekłej na przykładzie endometiozy”. Autorzy dostrzegli, że jest zapotrzebowanie na tego typu informacje. Na podstawie prowadzonych badań autorzy chcą wykazać, że:
- endometrioza jest poważnym problemem społecznym i klinicznym
- występuje brak jednolitych standardów postępowania diagnostycznego i procesu leczenia tego zaburzenia
- endometrioza powinna być uznana za chorobę przewlekłą
- u osób chorych występują zaburzenia funkcjonowania w sferze emocjonalnej i psychicznej. Brak pomocy psychologicznej prowadzi do dezorganizacji życia jednostki w sferze prywatnej i zawodowej oraz sprawia trudności adaptacyjne w środowisku społecznym.
- brak klinik i zespołów lekarzy, którzy kompleksowo leczyliby to zaburzenie
- osoby chore mają trudności w dostępie do leczenia i fachowej pomocy
- mają problemy w utrzymywaniu satysfakcjonujących relacji z partnerem
- brak refundacji przez NFZ niektórych leków powoduje brak możliwości skutecznego leczenia (ceny leków nierefundowanych są bardzo wysokie i niekiedy sięgają kwot 600-800 zł / miesięcznie)
- źle leczona endometrioza lub późno rozpoznana w wielu przypadkach kończy się bezpłodnością i poważnymi powikłaniami zdrowotnymi i przewlekłym bólem.
Inne badania nad endometrioza (obszar badań nad społecznością)
Obecnie w Polsce temat endometriozy jest coraz częściej poruszany. Powoduje to, iż inne
ośrodki badawcze również przystępują do badań na ten temat:
- Walka z bólem. Badania w Klinice Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu / Poznań.
- Ocena skuteczności szczepionki RESAN w immunoprofilaktyce i immunoterapii endometriozy – badanie eksperymentalne na modelu zwierzęcym. Przegląd Menopauzalny 2007; 5: 283–288, autorzy: Krzysztof Szymanowski, Karolina Chmaj-Wierzchowska, Joanna Niepsuj, Andrey Yanchanka, Ewa Florek, Magdalena Barlik, Tomasz Opala.
- Klinika Matki Polki w Katowicach dr Anna Drozdzol, prof. Wioletta Skrzypulec – Endometrioza u dzieci i młodzieży.
- Badania w pracach magisterskich oraz doktorskich.
Ulotka http://endometriosis.org
Dzięki działalności „Pierwszego Polskiego Portalu na temat endometriozy” (endoendo.pl) zaobserwowano zapotrzebowanie na informacje na temat metod diagnostycznych jak i sposobów leczenie tego schorzenia pośród lekarzy i pacjentów. Z analizy jakościowej przypadków tzw. „case study” oraz z analizy przesyłanych na portal endoendo.pl listów o historii pacjentów wynika, iż problem leczenia tego zaburzenia dotyczy całej Polski. Pacjenci często skarżą się na brak informacji ze strony lekarzy. Opisują swoją sytuację jako beznadziejną i mają poczucie bezradności. Wśród pacjentów istnieje również duże zainteresowanie na temat tego, gdzie można leczyć to przewlekłe schorzenie. Z raportu portalu wynika, że co druga kobieta poszukuje dodatkowo innego lekarza specjalisty zajmującego się leczeniem endometriozy (ginekologa, urologa, chirurga od chorób wewnętrznych) w swoim rejonie zamieszkania, niż tego który postawił diagnozę. Pacjenci są w stanie pokonywać od kilkudziesięciu do kilkuset kilometrów, aby poddać się leczeniu w klinikach, które mają doświadczenie w tego rodzaju przypadkach.
Z przeprowadzonych przez Pawła Sadłowskiego wywiadów w 2007 roku z 18 lekarzami na terenie Dolnego Śląska wynika, iż metody postępowania z endometriozą są bardzo odmienne wśród lekarzy. Również ich wiedza na temat endometriozy w wielu przypadkach powodowała poważne rozbieżności dotyczące sposobów leczenia i postępowania przy diagnostyce. Pacjenci skarżą się na to, że stawiane są im różne diagnozy oraz że proponowano im różne metody leczenia jednocześnie. To powoduje wśród osób chorych niepokój o to, którą z zaproponowanych opcji wybrać. Taki stan rzeczy powoduje niekorzystny obraz lekarzy w oczach pacjentów (co często nie jest prawdą) lub brak zaufania pacjenta do lekarza.
Redakcja:
W dniach 27-28 października organizuje Pan wraz z zespołem sympozjum w Łodzi. Czego nowego o endometriozie do-wiedzą się uczestnicy spotkania?
A.P.:
Temat sympozjum to: „Postępy w diagnostyce i leczeniu endometriozy”. Będą omówione najnowsze światowe zdobycze nauki w zakresie rozpoznawania tej jednostki chorobowej. Przedstawimy też poglądy na temat jej leczenia. Referaty wprowadzające wygłoszą najwybitniejsi znawcy poszczególnych tematów.
Bardzo nam zależy, aby w sympozjum uczestniczyli nie tylko ginekolodzy, ale również lekarze rodzinni, do których zwykle w pierwszej kolejności zgłaszają się pacjentki z dolegliwościami wskazującymi na endometriozę, oraz lekarze innych specjalności, jak urolodzy i chirurdzy, którzy niejednokrotnie muszą leczyć powikłania tej choroby. Liczymy, że przyjedzie około 400 osób. Naszym marzeniem jest, aby sympozjum wzbogaciło wiedzę lekarzy o chorobie, sposobach jej diagnozowania i leczenia, a tym samym przyczyniło się do ulżenia cierpieniom kobiet chorych na endometriozę.
Co to jest Endoendo.pl ?
Portal Endoendo.pl – został stworzony w 2006 roku przez Pawła Sadłowskiego. Jest to Pierwszy Polski Portal o Enodmetriozie. Dzięki dużej popularności portalu – każdego dnia zgłaszają się setki pacjentów, którzy szukają pomocy w leczeniu endometriozy. „Mają oni problem z powikłaniami z nią związanymi, bezpłodnością i innymi problemami ginekologicznymi.” – mówi Paweł Sadłowski – redaktor portalu.
Z danych rejestrowanych przez system statystyczny portalu wynika, iż każdego miesiąca portal odwiedza średnio ponad 20 tysięcy użytkowników. W skali roku jest to niebagatelna liczba ponad 200 tysięcy. Najczęściej są to pacjenci i osoby zainteresowane leczeniem endometriozy. Na tej podstawie, można wyciągnąć wnioski, że zainteresowanie na wiedzę o tej tematyce jest bardzo duże.
Osoby odwiedzające portal poszukują informacji na temat:
v Jakie są objawy endometriozy ?
v Wsparcia emocjonalnego.
v Leczenia bezpłodności i metody IN VITRO.
v Nowych leków na endometriozę.
v Gdzie można uzyskać informację o endometriozie ?
v Gdzie można w swoim mieście umówić się na wizytę w sprawie diagnozy ?
v Jak znaleźć lekarza, który leczy endometriozę ?
v Czy leki i wizyty lekarskie są refundowane przez NFZ ?
v Gdzie wykonać zabieg chirurgiczny (laparoskopii, laparotomii, usunięcia torbieli, zrostów) ?
v Kto wykonuje w ich miejscu zamieszkania darmowe badania USG, HSG, etc. ?
Problem Refundacji leków
Prof. Palatyński uważa, że endometrioza powinna być uznana za chorobę przewlekłą, więc co najmniej jeden z nowoczesnych leków powinien znaleźć się na liście środków refundowanych. Obecnie NFZ refunduje tylko jeden lek starszej generacji – Danazol. Zdaniem prof. Palatyńskiego ponad połowa pacjentek nie może go przyjmować. – To dramat, bo nieleczona endometrioza może prowadzić do bezpłodności – podkreśla Wojciech Strzyżewski i dodaje, że po Danazolu wiele kobiet tyje, a przyjmować muszą go miesiącami: – Jednej mojej pacjentce zmienił się głos na męski, dopiero po kilku latach odzyskał swą barwę.
Redakcja:
Diagnostyka endometriozy, a szczególnie jej leczenie, zapewne wymaga znacznych nakładów finansowych. Czy stać nas na to? Czy poniesienie ich będzie korzystne dla państwa?
A.P.:
Trzeba patrzeć perspektywicznie. Poniesienie tych kosztów będzie owocowało w przyszłości. Jak już wspomniałem, endometrioza ogranicza zdolność kobiet do pełnej aktywności życiowej, upośledza ich funkcje zawodowe, a w wielu przypadkach uniemożliwia pracę. Proszę dokonać prostego obliczenia, pomnożyć 10% populacji kobiecej przez mniej więcej 20 lat życia rozrodczego. Takich cyfr nie wolno nie dostrzegać.
Redakcja:
Czy reforma służby zdrowia uwzględnia koszty leczenia endometriozy?
A.P.:
Kasy chorych przeznaczają niewielkie kwoty na leczenie tej choroby i może się zdarzyć, że szpitale nie będą chciały jej diagnozować. Ponadto, nie mamy możliwości stosowania agonistów GnRH, które są bardzo kosztowne.
Jestem przekonany, że ministerstwo dostrzeże problem i w leczeniu tej jednostki chorobowej będzie można korzystać z najnowszych zdobyczy nauki.
Artur Fałek, ginekolog, dyrektor departamentu polityki lekowej Ministerstwa Zdrowia; nie ma wątpliwości, że endometrioza spełnia kryteria choroby przewlekłej, bo trwa co najmniej miesiąc. Przyznaje jednak, że nie zanosi się na to, by nowe środki hormonalne zostały wpisane na listę leków refundowanych. Gdyby nawet taki wniosek został zgłoszony i potem zarekomendowany przez Agencję Oceny Technologii Medycznych, która ocenia bezpieczeństwo oraz skuteczność leków, byłby jeszcze problem kosztów. – Zgodziliśmy się na refundację leczenia środkami hormonalnymi dzieci z przedwczesnym dojrzewaniem płciowym, ale to węższa grupa – podkreśla Fałek. – Leczenie tysięcy chorych na endometriozę ogromnie obciążyłoby budżet. [Źródło: Agnieszka Pochrzęst, Gazeta Wyborcza]
Pacjenci
Marianna z małej miejscowości 300 km od Warszawy. Straciła jajnik, wkrótce torbiele pojawiły się na drugim jajniku i macicy. Lekarz poradził, by wzięła zastrzyk, który zatrzymuje miesiączkę. Jeden kosztuje 1200 zł. Justyna: – Nie stać mnie, utrzymujemy się tylko z pensji męża.[6]
Małgosia na leczenie wydała tysiące złotych i końca nie widać. Co miesiąc płaci za prywatną wizytę u lekarza i badanie USG (będzie musiała je robić regularnie do menopauzy). Do tego raz w miesiącu zastrzyk za 350 zł – nierefundowany. Lekarz zalecił też preparat przeciwko zrostom za 760 zł.[7]
Małgosia, Joanna i Justyna marzą, by zajść w ciążę. Usłyszały od lekarzy, że to najlepsze lekarstwo. Jednak endometrioza utrudnia lub wręcz uniemożliwia zajście w ciążę – mówi Joanna, która już zdecydowała się na in vitro. – Jestem zmęczona badaniami, lekami, zastrzykami. Gdy znów mnie boli, marzę o menopauzie. Dopiero wtedy kończy się koszmar. Przede mną jeszcze kilkadziesiąt lat bólu.[8]
Zakończenie
Obecnie wiele osób zdaje sobie sprawę, że powodem ww. stanu rzeczy są pieniądze. Jednak nie tylko one stanowią tu problem. Brak wystandaryzowanych procedur leczenia, często też niewiedza lekarzy, bagatelizowanie problemu; brak stowarzyszenia chorych na endometriozę, które mogłoby koordynować i dokształcać lekarzy; zbyt późne rozpoznanie choroby; brak kampanii uświadamiających kobiety – to te obszary, nad którymi jesteśmy w stanie zapanować.
„Problem endometriozy był zaniedbywany i traktowany przez ostatnie kilkanaście lat po macoszemu” – pisze Paweł Sadłowski na portalu www.endoendo.pl – dodając : „Aby coś przewidzieć i móc się przed tym bronić – najpierw trzeba o tym wiedzieć – a przynajmniej wiedzieć, że to istnieje. Niestety w Polsce kobiety o tej chorobie dowiadują się wtedy, gdy otrzymują taką diagnozę. Gdy ja zetknąłem się po raz pierwszy z tą chorobą pomyślałem, że nazwa „endometrioza” to pewnie jakaś nazwa łacińska i że na pewno istnieje jakaś inna nazwa potoczna tego zaburzenia. Okazała się że nie istnieje. Endometrioza to po prostu choroba, na którą zapada co dziesiąta kobieta w wieku rozrodczym – a ja o tym nie miałem pojęcia.”[9]
- CEL WPROWADZENIA ZMIANY
Celem wprowadzenia zmiany są następujące motywy:
Zwiększenie świadomości wśród Polaków czym jest endometrioza, jakie są jej objawy, przyczyny oraz skutki. Informacja oraz zainteresowanie pozwoli zwiększyć zaangażowanie w rozpoznawanie i diagnozę tej choroby w Polsce.
- TYP ZMIANY I UZASADNIENIE JEGO WYBORU
Zmiana powinna przebiegać 3-etapowo:
- zmiana świadomości w grupie kobiet chorych
- zmiana świadomości społecznej
- zmiana w świadomości osób leczących i diagnozujących endometriozę
- PRZEBIEG WPROWADZANIA ZMIANY
Zmiany w świadomości kobiet chorych na endometriozę
– badania profilaktyczne, obserwacja objawów, psychologii i pomoc psychologiczna
Zmiany w świadomości społecznej
– informowanie poprzez kampanie informacyjne, finansowane z zebranych środków poprzez fundacje oraz stowarzyszenia celowe.
Zmiany w środowisku lekarskim oraz opiece zdrowotnej.
– inne podejście do leczenia, standaryzacja leczenia
- UZYSKANE WYNIKI (symulacja)
Przypuszczalne zmiany powinny odzwierciedlać poprawę kobiet chorych na endometriozę aby ułatwić im tą zmianę.
- EWALUZCJA ZMIANY (symulacja)
Zmiany określa się na bardzo korzystne i potrzebne. Można powiedzieć że 1 etap świadomości społecznej został już znacznie podniesiony, gdyż wprowadzono wiele nowych metod oraz kampanii informowania opinii publicznej czym jest endometrioza.
- WNIOSKI
Kampanie zmian dotyczące zmian wewnątrz społeczności jak również zmian stanowisk społeczeństwa względem jakiejś grupy jest potrzebne i konieczne. Nie do ocenienia jest rola jaką może odnieść psychologia społeczności w interwencyjnym jej charakterze dotyczącym pomocy, koordynowaniu działań dla grup zainteresowanych (tutaj endomtriozy) Dzięki działaniom prewencyjnym, diagnostycznym, prognostycznym psychologia społeczności staje się bardzo silnym i potężnym narzędziem współczesnej nauki, jak i różnego rodzaju form zarządzania. Nie sposób nie docenić jakie możliwości można osiągnąć skupiając się na zadaniach celowych dotyczących konkretnych problemów i grup których one dotyczą.
Problem endometrioza nie jest problemem nowym, jednak jest problemem poważnym i mającym obecnie i w przyszłości duże konsekwencje. Obecnie w Polsce prowadzonych jest wiele działań celowych za pomocą narzędzi jakie oferuje psychologia społeczności i właśnie jednym z takich obszarów praktyki tych działań jest psychologia społeczności stosowana w grupie osób chorych na endometriozę. Dzięki skoordynowanym działaniom, mobilizacji – możliwe staje się wpływanie i wywieranie nacisku na grupy decyzyjne, co do postępowania diagnostycznego jak i dystrybuującego środki finansowe na opiekę medyczną. Jednak aby wywrzeć wrażenie oraz nacisk na środowiskach lekarskich, naukowych i urzędach takich ja Narodowy Fundusz Zdrowia – zdecydowanie w pierwszej kolejności priorytetem jest utworzenie zintegrowanego środowiska, które nada sprawie oddolny nacisk na jednostki decyzyjne. Dlatego tak ważne jest działanie o skorelowanym przebiegu, zgodne z wytyczonymi celami. W ocenie przydatności tego projektu nie ma żadnych wątpliwości. Zmiany w sferze świadomości społecznej, chorych oraz personelu medycznego i władzy jest konieczny i potrzebny. Obecnie w Polsce jest luka w tym systemie – nie ma jednoznacznych wytycznych jak postępować z pacjentami, jak ich leczyć. Stwarza to bariery zarówno ze strony osób chorych jak i lekarzy który nie znając procedur leczenie i zaleceń Ministerstwa zdrowia często rezygnują z leczenia lub przeprowadzają to leczenie w nieodpowiedni sposób..
- BIBLIOGRAFIA
- Źródło internetowe: Pierwszy Polski Portal o endometriozie http://endoendo.pl
- Źródło internetowe: Portal Medyczny www.rasmedica.pl
- Światowa Organizacja Zdrowia WHO
- Artykuł Justyny Hofman-Wiśniewskiej Klinika ffx” 2 (luty) 2000
- Wywiad z prof. Antonim Palatyńskim Klinika ffx” 2 (luty) 2000
[1] informacje WHO
[2] Metoda laparoskopowa – to metoda diagnostyczna i zabiegowa polegająca na wykonaniu trzech niewielkich nacięć, przez które wprowadza się do jamy brzusznej układ optyczny i niewielkich rozmiarów narzędzia chirurgiczne. Badanie to umożliwia obejrzenie zewnętrznej powierzchni narządów jamy brzusznej i wykonywanie różnorodnych zabiegów ginekologicznych, takich jak wyłuszczenie torbieli jajników czy mięśniaków macicy, jak również diagnostykę i leczenie zabiegowe niepłodności oraz endometrioza
http://www.endoendo.pl/page/img/laparoskopia.jpg
http://resmedica.pl/archiwum/zdart4982.html
[3] Paweł Sadłowski, www.endoendo.pl/endo
[4] artykuł Justyny Hofman-Wiśniewskiej Klinika ffx” 2 (luty) 2000
[5] tamże
[6] W fragmencie zamieszczono fikcyjne imiona oraz zmieniono niektóre fakty, które nie mają związku z tematem pracy.
[7] W fragmencie zamieszczono fikcyjne imiona oraz zmieniono niektóre fakty, które nie mają związku z tematem pracy.
[8] W fragmencie zamieszczono fikcyjne imiona oraz zmieniono niektóre fakty, które nie mają związku z tematem pracy.
[9] Źródło internetowe: Endometrioza.org 2007 obecnie portal połączył się z endoendo.pl
Wszystkie Prawa Zastrzeżone przez Paweł Sadłowski 2009 (c)